Pire

PİRE

Pire haşeresi insana en çok hastalık bulaştıran böceklerdir. Pire altı ayaklı ve eklem bacaklıdır. Pirenin ayağının uç kısımları tırtıllı olup tutucu özeliğe sahiptir.

Pirenin baş kısmı çok ufak ve gövdesi çok büyüktür. Başını ön tarafında 2 adet gözü var ve ağız kısmında insanı ısıran ve insanda kan emen iğnesi bulunur. Pirenin vücudu yan taraflardan basık olup yukarıya doğru uzanmış ve vücut derisi bölme halinde sanki iç içe geçmiş durumdadır.

Vücutlarının yapısının yanlardan basık olmasının avantajı tüy ve kıl arasından rahat geçmesidir. Pireler yaşadığı ortama ve türüne göre farklı besinler ile beslenirler bazı türleri insanlar ve hayvanlar üzerinden kan emerek beslenseler de bazıları da bitkilerde bulunarak bitki taç ve yaprakları yiyerek belenirler. Bir pirenin toplamda 6 adet bacağı var ve hepside çok güçlüdür. Arka ayları ön ayaklarından daha uzundur bu sayede çok uzaklara kadar zıplarlar. Pire türüne ve çeşidine bağlı olarak farklı boylardadır en büyükleri 10mm kadar olurlar.

Pireler kanatsız hayvanlardır ve hareketlerini yürüyerek veya zıplayarak yapar. Pirenin beslenmesinde mutlaka kana ihtiyaç vardır. Bu bakımından insanlar ve hayvanlar üzerine bulaşan pire kolay kolay gitmez ve uzun müddet bu konakçı üzerinde parazit olarak beslenir. Pire bit ve diğer haşere kadar yavaş ve hantal değildir tam tersine piler çok aktif haşerelerdir.
Pirenin bir konakçıdan başka konakçıya geçmesi demek hastalığı ortama yaymak demektir. Bundan dolayı pireyi gördüğünüz anda mutlaka genel bir ilaçlama isteyiniz. İnsanlara yaban hayvanları, kuşlar, kümes hayvanları, evcil hayvanlar, kedi köpek, haşere gurubu ve başka insanlar olmak üzere birçok etken tarafından bulaşır.

Pire insana bulaştıktan sonra hemen beslenmeye koyulur. Pireler insan üzerinden beslenmek için direk insanın kanını emerler. Kan ile karnını doyuran olgun bir pire hemen yumurta bırakmaya çekilir. Pire insanı ısırdığı zaman insan vücudunda kaşınma ve acı hissedilir. Bazı insan vücutları apseler oluşturur ve çıban gibi kabarır.

Bir pire günde 16 ile 18 yumurta bırakarak çoğalır. Bu bakımından evde görülen 1 pire dahi olsa bu çok kısa zaman içinde birçok pire demektir. Pire yumurtasını genellikle konakçısın üzerine değil de dışa ortama bırakır. Bu bakımdan pire ilaçlaması yapılırken bunu göz önünde bulundurmakta fayda vardır. Pireler özelikle tozlu pis ortamda bulunmayı daha çok tercih ederler. Yumurtasını saklanması daha kolay olur.

Pireler yumurtasını evde ise evlerin kenar kuytu bölgelerine, evdeki çatlaklara, evin çatısına, tahta ve mobilya aralarına, parke ve döşemelerin dip kısımlarına olmak üzere birçok kısmına bırakabilirler. Pireler yumurta bırakırken her gün aynı yere ve toplu bir halde yumurta bırakmaz. Pire yumurtasının sert bir kabuğu vardır bu kabuk sayesinde hiçbir ilaçlamadan etkilenmezler.

Pireler insana zarar veren haşere olarak birçok hastalık bulaştırır. Pireden insana bulaşan başlıca hastalıklar şunlardır:

1 – humma mikrobu
2 – tifüs hastalığı
3 – veba hastalığı
4 – alerjik hastalıklar
5 – dizanteri
6 – cilt hatalıkları
Pireler bu mikroplar dışında üzerinden geldiği konakçıdaki hastalığın aynısını bir sonraki kişiye taşıyabilir.

Pireler türlerine göre farklı renklerdedir. Bir pire kahverengi, kırmızı siyah ve farklı renklerde olabilir. Dünya üzerinde çok eski tarihlerden beri pireler insanlar için büyük tehlikeler oluşturmaktadır. Dünya üzerinde 1500 – 1600 arası pire çeşidi yaşamaktadır. Tarihe baktığımızda 1400 yılarda Avrupa bölgesinde ve Asya kıtasının bir kısmında insanların 4/3 ünün sebebi pireler ve haşereler ile gelen hastalıklardır.

Pire yaşadığı ortama bağlı olarak şu isimleri alır: kedi piresi insan piresi, köpek piresi, pamuk piresi, fare piresi, su piresi kar piresi, toprak piresi, tahta piresi, kum piresi vb.. gibi.

Yukarıda saydığımız bu pire çeşitlerinin hemen hemen hepsini insanlar üzerinde görmek mümkündür ve bu pirelerin hepside insanda kan emer ve hastalık bulaştırır. Bazı pire çeşitleri aşağıdaki gibidir.

İNSAN PİRESİ:

İnsan piresi insanlar üzerinde yaşayan ve tamamen vücut ısılarını insan ısısına ayarlayan bir çeşittir insan piresi insan vücudu dışında kolaylıkla barınamaz. İnsanlar üzerinden beslenen bu pire çeşidi insanların vücutlarından kan emerek beslenir. Ağız kısmındaki delici ve vakumlayıcı iğnesi ile insan kanını damarlardan vakumlarlar. İnsan piresi günde 2 – 3 kez insanı ısırarak doyuncaya kadar kan emer. Pire insanı ısırdığı zaman insanlar bunu hemen fark ederler çünkü ısırılan yerde yanma, kaşıntı ve acı hissedilir. İnsan piresi kan emdikten sonra insan üzerinde elbise dikişlerinde saç aralarında olmak üzere dinlenmeye çekilirler. Bu pireden hariç insan üzerinde kedi piresi, köpek piresi, veya fareden gelen pireler olsun bulunabilirler. Pire fark edilir edilmez mutlaka ilaçlama firmaları ile irtibata geçiniz kesinlikle eczanelerden aldığınız tarım ve ziraat ilaçları buna etki etmezler. Pire çok çabuk üreyen bir böcek olduğu için ve dayanıklı bir bünyesi olduğu için bu ilaçlar ile ölmez. Pire ilaçlaması için mutlaka ilaçlama şirketleri ve firmaları ile çalışın. İlaçlama firması olarak yasal ve tecrübeli olmasına dikkat edin.

KEDİ PİRESİ:
İsmini üzerinde parazit olarak yaşadığı kediden alır. Kedi piresi kendi türünün en ufak cinsi sayılır boyları çok ufaktır ve çok fazla üreyen bir pire çeşididir. Kediler ile evlerimize gelen ve insanlara bulaşan bu pireler insanlar için çok tehlikeli ve çok pistir.
Kedi piresi evlerde uygun ortam ve sıcaklığa ulaştığı için çabucak üremeye başlarlar birkaç gün içinde hemen çoğalarak evleri istila ederler.
Evlerde kedi besleniyorsa mutlaka sık sık kontrol edilmeli eğer üzerinde pire varsa veteriner hekim kontrolünde pire kontrol altına alınmalı ve direk kedinin yaşadığı ev ve alanlar ilaçlama firması tarafından ilaçlanmalı.

KÖPEK PİRESİ:
Köpek piresi köpekler ve diğer hayvanlar üzerinde yaşayan haşeredir. Vücut yapıları kedi ve insan piresinden büyüktür. Köpek piresi üzerinde yaşadığı (inek, köpek, keçi, koyun, tilki, sincap, tavşan.vb) hayvanların vucut ısılarına göre kendini ayarlayarak bu hayvanlar üzerinde parazit olarak beslenir. Bu pire çeşidi hayvanlardan insana geçtiğinde hayvandaki bulunan herhangi bir mikrobu insan vücuduna enjekte eder. Böylece pireler ara taşıyıcı olarak insana hastalık bulaştırmış olurlar.

PAMUK PİRESİ:
Pamuk piresi genellikle hayvanlarda değil bitkilerde ve pamuklu bitki kozalarında görülür. Bu pire çeşidi besin olarak tamamen bitki ve bitki ürünlerini kullanır. Pamuk piresi diğer pireler gibi kana ihtiyaç duymazlar bu pire çeşidi bitkilerin çiçek, çanak, taç ve taze aksanlarını kemirerek yerler. Bu nedenle pamuk piresi bitkilerin kurumasına neden olur veya ürün vermesini engeller. Bazı bitkilerde pire görülmesi şöyle fark edilir.
Pamuk pireleri bitkilerin çiçeğinin dökülmesi, taç ve yaprakların ters dönmesi ve solması, yapraklar üzerinde siyah tortular oluşmasına neden olurlar. Pamuk piresi ilaçlaması tamamen profesyonel olmalı çünkü çok zor yapılan bir ilaçlama ve mutlaka ilaçlama şirketlerinden bilgi ve yardım isteyiniz.

PİRE İLACI VE PİRE İLAÇLAMA YÖNTEMLERİ
Pire ile mücadelede kullanılan ilaçlar kullanım alına göre farklıdır. Eğer pireler bir hayvan üzerinde ise mutlaka veteriner hekim kontrolünde özel ilaçlar ve tasma şeklindeki ilaçlar kullanılarak hayvana zarar vermeden yapılmalı. Şayet ortamda pire varsa bu kesinlikle ilaçlama şirketinin ve ilaçlama firmasının işidir mutlaka bu firmaları arayın. Kendi başınıza eczanelerden kokulu veya farklı ilaçlar alarak ilaçlama yapmayı denemeyin çünkü yanlış yapılan bir ilaçlama ile hem çevrenizdeki canlılara hem de kendinize ciddi zararlar verebilirsiniz. İlaçlama şirketi olarak yıllardan beridir bu konuda uzman elemanlar ve ziraat mühendisi kontrolünde sağlık bakanlığı onaylı ilaçlar ile yanındayız. Pire yumurtası ilk ilaçlamadan etkilenmediği için mutlaka 21 gün sonra tekrar 2. bir ilaçlama isteyiniz. Sizi haşere ve böceklerden kurtararak size sağlığınızı bağışlayalım.